Orzecznictwo w zakresie DJP – wytyczne czy obowiązek?
Hodowla przemysłowa drobiu na dużą skalę wiążę się obecnie z coraz bardziej rygorystycznymi wymaganiami, które muszą być uwzględniane nie tylko na etapie eksploatacji fermy, ale już na etapie planowania i budowy inwestycji. Rozporządzenie z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w sposób szczegółowy wskazuje wytyczne pozwalające na obliczenie dopuszczalnych norm w zakresie liczebności zwierząt hodowlanych w gospodarstwie (DJP).
W myśl obowiązujących przepisów, a także dominujących nurtów proekologicznych, wielu hodowców dąży do optymalizacji warunków hodowlanych, mając na celu maksymalizację produkcji przy jednoczesnym poszanowaniu dla lokalnych uwarunkowań środowiskowych. Najnowszy nurt orzeczniczy zdaje się jednak eliminować jakąkolwiek swobodę przy obliczaniu DJP dla danej inwestycji i stwarza jednoznaczne ramy, które muszą być przestrzegane przez hodowców drobiu.
Zgodnie z treścią orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 4 lipca 2017 roku, przy obliczaniu DJP dla danej inwestycji nie jest istotna obsada deklarowana przez inwestora, gdyż należy uwzględniać maksymalną możliwą obsadę inwentarza, którą winien ustalić organ. Nie ma zatem znaczenia deklarowanie przez inwestora jakie zwierzęta zamierza on hodować, np. w cyklach produkcyjnych obejmujących zwierzęta o różnych DJP, lecz konieczne jest obliczenie, w oparciu o wielkość budowlanego obiektu, ile maksymalnie zwierząt może on pomieścić.
W myśl przywołanego wcześniej Rozporządzenia, w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2013 roku, do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się chów lub hodowlę zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza, przy czym za liczbę DJP przyjmuje się maksymalną możliwą obsadę inwentarza. Judykatura sądów administracyjnych opowiada się tym samym w sposób arbitralny za stanowiskiem, iż organy administracji, w przedmiocie wydania decyzji środowiskowej, winny bezpośrednio stosować regulacje wskazane w Rozporządzeniu. W konsekwencji – tracą całkowicie na znaczeniu ustalenia własne inwestorów, poczynione na etapie ubiegania się o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
Wydaje się zatem, iż najnowsza linia orzecznicza radykalnie przekreśla możliwości optymalizacji chowu przez hodowców, wyznaczając sztywne ramy liczebności zwierząt, jakimi mają posługiwać się organy w swoich decyzjach. Kwestia to o tyle istotna, iż inwestorzy pozbawieni zostaną w istocie jakiegokolwiek realnego wpływu na kształtowanie liczebności hodowli i poddani zostaną absolutnej dyktaturze organów administracyjnych. W myśl zaprezentowanej tezy, organ nie jest w żadnej mierze związany projektem inwestora i powinien samodzielnie, w oparciu wyłącznie o stosowne przepisy, obliczyć i wskazać właściwą DJP dla danego przedsięwzięcia. Podkreślić jednak należy, iż prezentowane stanowisko nie jest wciąż poglądem ugruntowanym w doktrynie – nie można przewidzieć w jakim kierunku w dalszym stopniu rozwinie się orzecznictwo tym bardziej, że arbitralność władz w przedmiocie obsady inwentarza może wywoływać liczne obawy i kontrowersje. Problematyczność powyższego zagadnienia wymaga z pewnością dalszej obserwacji stanowisk sądów administracyjnych oraz głębokiej analizy obowiązującego stanu prawnego. Kluczowym zagadnieniem pozostaje odpowiedź na pytanie, czy przepisy Rozporządzenia kreują jednoznaczne normy, czy stanowią wyłącznie wytyczne, jakimi organy winny się kierować przy dokonywaniu oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Definitywne utrzymanie aktualnej tezy orzeczniczej może w rzeczywistości spotkać się z oporem hodowców i stwarzać liczne problemy, zarówno na etapie planowania inwestycji jak i w fazie realizacji projektów związanych z rozbudową i przebudową ferm.
